Ngày 27/3, chị Kiều Thị Liên, Bí thư Đoàn xã Minh Hợp, huyện Quỳ Hợp, cho biết việc giải cứu quýt cho bà con trên địa bàn do Tỉnh đoàn Nghệ An phát động. Hơn một tuần qua, hàng chục đoàn viên, thanh niên đã tới các vườn thu mua quýt tồn đọng với giá 8.000 đồng một kg. Đến nay, khoảng 16 tấn quýt đã được chuyển về TP Vinh để phân phát cho người mua theo đơn đặt hàng từ trước.
"Đoàn thanh niên đăng thông tin về giải cứu nông sản lên mạng xã hội, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu thì đăng ký, sau đó đơn vị huy động nhân lực đi lấy hàng. Việc này góp phần giúp người dân gỡ gạc lại ít vốn", chị Liên nói.
Theo Bí thư Đoàn xã Minh Hợp, thời điểm này đã cuối vụ nên chất lượng quýt PQ không còn ngọt và nhiều nước như trước. Hiện quýt tồn đọng trên cây còn khoảng vài trăm tấn. Nhiều quả đã bị xốp, vì thế quá trình thu hoạch, thanh niên phải cắt chọn những quả còn chất lượng để giao tới người tiêu dùng.
Quýt PQ được đoàn thanh niên đóng vào túi nylon, vận chuyển từ huyện Quỳ Hợp đưa về TP Vinh tiêu thụ. Ảnh: Hùng Lê
Ngoài đoàn thanh niên, một số thương lái ở các tỉnh miền Bắc đã lái ôtô vào xã Minh Hợp mua hàng chục tấn quýt PQ đưa ra Hà Nội bán lẻ tại các chợ, giá mua 5.000-6.000 đồng một kg, gấp đôi so với giá lúc chính vụ.
Chị Nguyễn Thị Yến, chủ vườn quýt ở xóm 8, xã Minh Hợp, chia sẻ rất vui vì được hỗ trợ thu mua hơn 3 tấn quýt. Gia đình sở hữu 300 gốc quýt, đến giữa tháng 3 còn tồn trên cây khoảng 6 tấn quả, chị Yến liên tục gọi đối tác, đăng bài lên các mạng xã hội để bán nhưng chỉ vài người trả giá rồi không liên lạc lại.
"Hiện tiêu thụ được vài tấn là quá thành công, cũng gỡ lại được ít tiền công chăm sóc", chị Yến nói.
Đoàn thanh niên xã Minh Hợp tới vườn giúp người dân thu hoạch quýt PQ. Ảnh: Hùng Lê
Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó chủ tịch xã Minh Hợp, cho biết những năm trước quýt PQ tồn đọng, chính quyền huy động các đoàn thể và thương lái tới hỗ trợ thu mua. Việc "giải cứu" chỉ là phương án tạm thời để giúp chủ vườn vớt vát lại tiền phân bón, công chăm sóc. Về lâu dài, nhà chức trách sẽ tuyên truyền để người dân chuyển sang trồng các loại cây hiệu quả cao hơn.
Quýt PQ còn gọi là cam bóc Phủ Quỳ. Năm 2001, Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả Phủ Quỳ lai tạo, nhân giống loài cây này, trồng tại các huyện thuộc vùng Phủ Quỳ gồm: Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong, Nghĩa Đàn và thị xã Thái Hòa. Thời điểm đó mỗi gia đình trồng từ một đến vài chục hecta quýt PQ tại vườn nhà và đồi núi, mang lại thu nhập khá.
Loại quả này vị ngọt thanh, mọng nước, vỏ thơm, là thức quà quê nổi tiếng được nhiều người ưa chuộng. Nhưng khoảng ba năm nay quýt giảm giá mạnh. Năm 2023 giá 10.000-12.000 đồng/kg, năm 2024 còn 7.000-8.000 đồng/kg, năm nay là 2.500-3.000 đồng/kg, song vẫn rất khó bán, thương lái không mặn mà thu mua.
Quýt chín vàng, rụng đầy gốc tại vườn của một người dân ở xã Minh Hợp hồi giữa tháng 3. Ảnh: Hùng Lê
Hồi giữa tháng 3, nhiều chủ vườn ở xã Minh Hợp đã đăng quýt lên mạng xã hội để vớt vát song không ai đoái hoài, bất lực nhìn qủa chín rụng đầy gốc. Họ dự tính gom quả ủ làm phân để bón cho hoa màu hoặc các loại cây ăn quả khác.
Toàn huyện Quỳ Hợp đang trồng hơn 300 hecta quýt PQ, giảm còn khoảng 1/3 so với trước. Để lấy lại thương hiệu, cơ quan chuyên môn kiến nghị tỉnh Nghệ An quy hoạch cụ thể vùng trồng, hướng dẫn quy trình chăm sóc cho người dân.
Đức Hùng